- Szczegóły
- Odsłon: 3591
Bolesław Szewc
Problemy krytyki teczek SB jako źródeł historycznych
https://doi.org/10.34766/fetr.v48i4.965
pełny tekst polski
Streszczenie. Mimo upływu 20 lat od otwarcia archiwów dawnej SB, historycy nie wypracowali zasad krytyki teczek SB jako źródeł historycznych, co sprzyja tzw. grze teczkami, a w konsekwencji destrukcji narracji historycznej i życia społecznego. Wśród badaczy i publicystów wytworzył się afirmacyjny stosunek do akt SB powodujący pomijanie ich krytyki. Książka medioznawcy Hanny Karp pt. „Media totalitarne” w sposób karykaturalny ilustruje problem braku krytyki teczek jako źródeł historycznych dotykający również profesjonalnych historyków. Metodolodzy historii wskazują dwa zasadnicze powody tej sytuacji: ukształtowanie pionu naukowego IPN jako urzędu, a nie szkoły historiograficznej, oraz nowość źródeł esbeckich wymagająca wykształcenia odrębnych heurystycznych reguł ich interpretacji.
- Szczegóły
- Odsłon: 4630
ks. Bolesław Szewc
Rozważania o wierze jako uniwersalna książka katolicka
Młoda lingwistka, Rosjanka, chodziła do pewnej nietypowej moskiewskiej cerkwi, gdzie można było kupić książki katolickie, co jest niezwykłe w prawosławiu. I tam właśnie ok. 1997 roku kupiła Pазмышлeния o вepe – Rozważania o wierze ks. Tadeusza Dajczera po rosyjsku wydane w Nowosybirsku. Tę książkę wybrała i uznała ją za najlepsze dzieło o wierze. Dzisiaj jest katolicką siostrą zakonną, pracuje w Rosji. Posługuje się w swojej pracy książkami ks. Tadeusza Dajczera, również tymi eucharystycznymi, z których jedną przetłumaczyła na rosyjski.
W Hiszpanii przed wieloma laty książka Meditaciones sobre la fe – Rozważania o wierze po hiszpańsku – trafiła do spisu lektur zalecanych klerykom. Wielu ojców duchownych w Polsce polecało, i myślę, że nadal poleca, tę książkę swoim podopiecznym klerykom. Rozważania o wierze rozeszły się w setkach tysięcy egzemplarzy na całym świecie w 36 krajach i w 30 językach. Do mnie dotarło stosunkowo niewiele reperkusji, ale skoro się rozchodzą to znaczy, że wielu znajduje w nich impuls do wiary, bądź jej odnowienia. W Internecie można znaleźć liczne świadectwa o tej książce w różnych językach. Znalazłem je w języku angielskim i po polsku. Różni blogerzy, wrażliwi na pewne treści religijne, dają wyraz że ta książka do nich przemawia. Podobno nawet jakiś pastor protestancki bardzo się zainteresował Rozważaniami o wierze. Co sprawia, że to dzieło porusza tak wielu różnych ludzi? Skąd się bierze to zainteresowanie?
Książka jest pisana w języku ludzkiego doświadczenia. Przez to nie wymaga uprzedniej głębszej wiedzy, czy jakiejś szerszej znajomości teologii. Jak wspomniał o tym o. Radosław Broniek OP, główny mistrz ks. Dajczera w zakresie religioznawstwa, Mircea Eliade, doszedł do wniosku, że człowiek jest istotą religijną i ukuł termin homo religiosus.[1] Będę starał się pokazać na przykładach, że ks. Tadeusz napisał całkowicie katolickie Rozważania o wierze, ale ich forma jest maksymalnie uniwersalna. Jest czytelna i zrozumiała dla homo religiosus z różnych kultur. Dlaczego tak się dzieje?
- Szczegóły
- Odsłon: 5889
ks. Bolesław Szewc
„Rozważania o wierze” jako zapowiedź nowego paradygmatu teologicznego
„Rozważania o wierze” ks. Tadeusza Dajczera zdobyły sobie niespotykane jak na literaturę duchową uznanie w Polsce i na świecie, jednak brak jest opracowań naukowych, które wyjaśniałyby tą popularność i uzasadniałyby wartość tego dzieła. Będę starał się wyjaśnić, że dzieje się tak, ponieważ współczesnej teologii, czy szerzej nauce, brakuje narzędzi by adekwatnie zakwalifikować to dzieło i ocenić jego wartość.
- Szczegóły
- Odsłon: 5926
Jak odczytywać pisma ks. Tadeusza Dajczera?
Wskazówki metodologiczne
ks. Bolesław Szewc
Słowa kluczowe: ks. Tadeusz Dajczer, duchowość, metoda, funkcja dydaktyczna, prowokacja, pociąganie ku Bogu.
Ks. prof. Tadeusz Dajczer w „Rozważaniach o wierze” opisuje epizod z naukowcem, który przyjechał do O. Pio. Znajoma osoba – wybitny naukowiec – odczytała z tego tekstu, że ks. Dajczer stawia w wątpliwość wartość pracy naukowej.
- Szczegóły
- Odsłon: 11765
Ks. Bolesław Szewc
Metoda i język pism duchowych ks. prof. Tadeusza Dajczera
Słowa kluczowe: Dajczer, duchowość, język, metafora, symbol;
Wprowadzenie
Federico Ruiz – znawca doktryny Św. Jana od Krzyża – we wstępie do monografii na jego temat pisze: „Kilka wieków podejrzliwości i bezpodstawnych oskarżeń, interpretacji jedynie cząstkowych i nieujmujących istoty jego przesłania, pokryły jego obraz skorupą trudnego do przezwyciężenia niezrozumienia.”[1] Przyjrzymy się owemu zjawisku niezrozumienia na przykładzie sytuacji Kościoła w szesnastowiecznej Hiszpanii.
- Szczegóły
- Odsłon: 14325
Warszawskie Studia Teologiczne
XXII/1/2009,
Ks. Bolesław Szewc
Poznanie w religiach opartych na Biblii według
I. G. Barboura
Treść : 1. Dane religii; 2. Język religii; 3. Ocena przekonań w religii; 4. Krytyka; Zakończenie.
Słowa kluczowe: Barbour Ian Graeme, religia, poznanie, interpretacja, doświadczenie, język, analogia, metafora, symbol, przypowieść, mit, model, paradygmat, objawienie
Keywords: Barbour Ian Graeme, religion, cognition, interpretation, experience, language, analogy, metaphor, symbol, parable, myth, model, paradigm, revelation
Ian Graeme Barbour (1923) jest amerykańskim naukowcem w dziedzinie relacji między religią i nauką. Z wykształcenia jest fizykiem i teologiem. Przez wiele lat wykładał w Carleton College w Northfield, Minnesota, USA. Obecnie jest emerytowanym profesorem nauki, technologii i nauk społecznych. W swojej najbardziej znanej książce Issues in Science and Religion w 1966 roku podał podstawy epistemologiczne, językowe i metodologiczne dla budowania mostów pomiędzy religią i nauką. Przyłącza się on do takich uczonych jak F. Ferré[1], którzy twierdzą, że język religii spełnia również funkcje poznawcze. W obecnej pracy skupimy się na tym co wnoszą jego osiągnięcia do zrozumienia poznawczego aspektu religii.
1. Dane religii
Danymi, czyli tym co się poznaje w religii według I. G. Barboura, ogólnie rzecz ujmując są przeżycia i wydarzenia interpretowane za pomocą uprzednio ustalonych kategorii interpretacyjnych. W tym rozdziale omówimy pokrótce naturę doświadczenia i religijnego: jego związek z interpretacją, z doświadczeniem, ze wspólnotą oraz w ostatnim podrozdziale przedstawimy listę typów doświadczenia religijnego zaproponowaną przez I. G. Barboura.